(: اطلاعات عمومی :)

کباب زردک در واقع یک نوع شامی شیرین اصفهانی است که چاشنی آن به دو صورت شیرین و یا ملس تهیه می‌شود. برای مزه ملس این غذا از سرکه به همراه شیره یا شکر استفاده می‌شود. در ادامه مطلب با مواد لازم و طرز تهیه کباب زردک آشنا می‌شوید.

مواد لازم برای 4 نفر:

گوشت چرخ شده گوسفند: 250 گرم

زردک متوسط: 4 عدد، رنده ریز شده

آرد نخودچی: به مقدار لازم

پیاز کوچک: یک عدد، رنده ریز شده

نمک: نوک چاقو

زردچوبه: به مقدار لازم

شکر: 1/4 لیوان

آب: 1/4 لیوان

زعفران به مقدار لازم

طرز تهیه:

مرحله 1 – گوشت چرخ شده را همراه با کمی نمک، زردچوبه، پیاز و زردک مخلوط کرده و ورز دهید.

مرحله 2 – آرد نخودچی را قاشق قاشق به مخلوط گوشت اضافه کرده و مالش دهید تا مایه کباب سفت شود.

مرحله 3 – از مایه گوشتی به اندازه گردو برداشته و حالت داده، در روغن داغ سرخ کنید.

مرحله 4 – برای درست کردن شهد کباب، شکر و آب را مخلوط کرده و روی حرارت گذاشته تا شکر حل شود، سپس زعفران را افزوده و شهد را کنار بگذارید.

مرحله 5 – کباب‌های سرخ شده را کف تابه چیده و شهد را روی کباب‌ها بریزید، سپس روی حرارت کم به مدت 30 الی 45 دقیقه قرار داده تا شهد به خورد کباب‌ها برود، سپس در ظرف مورد نظر چیده و سرو نمایید.

نکات:

* در صورتی که مایل هستید کباب مزه‌ای ملس داشته باشد، می‌توانید 2 قاشق غذاخوری سرکه را با 2 قاشق غذاخوری شیره خرما مخلوط کرده و به عنوان شهد به کار ببرید.

* در صورتی که مایه کباب قوام پیدا نکرد می‌توانید یک تخم‌مرغ به مایه کباب اضافه کنید.

*در صورتی که بخواهید اندازه کباب‌ها به شکل قدیم آن باشد بایستی کباب‌ها را به اندازه بامیه درآورده و سپس سرخ کنید.

مهاباد يكي از شهر هاي استان اصفهان و با قدمت پيش از اسلام و پايتخت سلسله مهاباديان در شمال و فاصله 130 كيلومتري شهر اصفهان و 22 كيلومتري شمال غربي اردستان واقع شده است و حدود مشخصات آن از شمال به كوير نمك از شمال غربي به شهربادرود از غرب به شهر نطنز از جنوب به ارتفاعات خارزن از رشته كوههاي زاگرس واز شرق به شهر زواره در طول جغرافيائي 52 درجه و 13 دقيقه و در عرض جغرافيائي 33درجه و 33 دقيقه و مساحت آن5/ 1437كيلومتر مربع است . از نظر موقعيت جاده اي مهاباد در مسير جاده ترانزيت تهران – بندر عباس قرار گرفته و همچنين در مسير جاده ريلي قطار تهران – كرمان ودر حقيقت مهاباد در بين جاده ترانزيت عبور ومرور اتومبيلها وقطارها قرار دارد . فاصله مهاباد با شهرهاي همجوار بدين شرح مي باشد . شهر اصفهان 130كيلومتر – استان قم 160كيلومتر – استان يزد 250 كيلومتر – ودر همسايگي شهرهاي بزرگ كاشان – نطنز – اردستان – نائين – اصفهان و همچنين فاصله آن تا تهران 280 كيلومتر مي باشد و عبور و مرور به شهر مهابادبا امكانات موجود جاده هاي ترانزيتي به راحتي امكان پذير است به همين جهت مي تواند دانشجويان زيادي را ازاقصي نقاط كشور ظرف مدت كوتاهي پذيرا باشد.

موقعيت كشاورزي
مهاباد با توجه به قدمت تاريخي و از جمله شهرهاي معروف قديم به نام ليلاز مقر حكمتي پهلوان ملي ايران رستم كه اين مورد از اسامي مه آباد ، زواره – اردستان بر مي آيد با توجه به درياي خشك شده كه هم اكنون كوير است مركز كشاورزي و حمل و نقل از گذشته تاكنون بوده و هست – البته گذشته آن بسيار پر رونق تر آب شهر از چند رشته قنا ت كه كوههاي كركس سرچشمه مي گيرد حاصل شده علاوه بر آن از بسياري چاههاي عميق اين منطقه كوير سرسبز باقي مانده است مهاباد اطراف آن مركز كشت غلات كه هر ساله شركت تعاوني مهر خريدار بيش از بيست هزار تن محصول غلات مازاد بر استفاده مردم منطقه بوده كه به سيلوهاي اصفهان و كاشان تحويل مي گردد و همچنين مركز باغات مثمر انار و انجير كه هرساله قسمت وسيعي از بازار هاي استان اصفهان – قم ، تهران و چهار محال بختياري را پوش مي دهد علاوه بر اينكه مقدار ي ازمحصولات انار به خارج از كشور صادر مي گردد. كشت سبزي و صيفي جات مهاباد و منطقه اطراف از معروفيت خاصي چه از نظر كمي و چه از نظر كيفي برخوردار مي باشد كه در تمام طول تابستان علاوه بر اشتغال زايي بيشتر بازار هاي كشور حتي استانهاي غربي همچون تبريز را به نوعي پوشش مي دهد هم اكنون طرح هاي كشاورزي جديد به سبك مدرن در منطقه ايجاد و به سبب جواب دهي مثبت بسيار رونق گرفته كه از جمله مي توان به طرح كشت پسته امام رضا كه بيش از 40 هكتار از اراضي با بهره دهي فراوان به صورت ممتاز به ثمر نشسته كه از جمله طرح هاي ملي است كه مورد بازديد جناب آقاي هاشمي رفسنجاني و جناب آقاي حبيبي و وزراي كشاورزي قرار گرفته و مشابه طرح در منطقه در حال گسترش است طرح كشت زعفران كه مهاباد مركز تهيه و توليد زعفران در استان مي باشد و طرح در حال گسترش مي باشد طرح هاي دانه هاي روغني گلزا –آفتاب گردان و غيره كه رونق خاصي به كشاورزي بخشيده است منطقه هاي كشاورزي متصل به منطقه مها باد منطقه كشت چهار ميل كه در سطح ملي معروف است منطقه كشت قلعه گوشه كه هر كدام از اين رو منطقه داراي چاههاي عميق زيادي مي باشند و مقصود اينكه شهر مها باد در بين دشت هاي حاصل خيز كشاورزي و مركز كشاورزي منطقه قرار گرفته است

دامداري
يكي از مجموعه هاي كشاورزي دامداري است كه مها باد با توجه به موقعيت كشاورزي و اشراف مردم آن به مناطق كوهستاني و كويري سبب ايجاد دامداري در دو طيف –كوچ-و ثابت قرار گرفته است و قطعا مها باد بزرگترين مركز دامداري و دامپروري دشت شمالي استان اصفهان مي با شد و تعداد دامهاي شهر مها باد بالغ بر دويست هزار راس مي با شد علاوه بر آن دام هاي شتر و شتر مرغ در مها باد جايگاه خاصي دارد و از قديم الا يام مركز حمل ونقل و بار بري محصو لات و مصنوعات از نقاط مختلف ايران به ديگر جاهها بوده است و اين مهم به واسطه شترهاي اهالي انجام گرفته هم اكنون با توجه به رونق از دست رفته شتر به عنوان فراورده گوشتي دو باره مورد اهتمام قرار گرفته است و همچنين بزرگترين مركز پرورش شتر مرغ كه بازده خوبي داشته در اين شهر داراست و در حال گسترش مي باشد و كشتارگاهي به عنوان كشتارگاه شتر مرغ در شهر مها باد ايجاد شده است محصولات لبني مها باد مخصوص و بسيار ممتاز است روغن –پنير –كشك-قراقوروت امكانات صنعتي- مها با د با توجه به اينكه در كنار جاده ترانزيت قرار گرفته در سال هاي اخير توجه صنعتگران را جهت ايجاد كارگاه ها و كار خانه هاي صنعتي سبب شده است هم اكنون كار خانه بزرگ ريسندگي مهاباد ريس كه در سطح خاور ميانه بي نظير است كار خا نه ماشين سازي ماشينهاي سنگين كه مراحل ساختماني و نصب دستگاه ها انجام شده و به توليد آزمايشي اقدام نموده است فراهم شدن مقدمات تا سيس كار خانه فولاد –موكت بافي و همچنين شهرك صنعتي مها باد داراي چندين كار گاه كه فعلا با فندگي آن فعال است شهر مها باد از امكانات آب شيرين – گاز طبيعي بر خوردار مي باشد و با توجه به كاوش هاي انجام شده داراي مخازن نفتي غني مي باشد كه آينده شهرهاي كويري همچون مها باد زواره –آران و بيد گل را روشن تر مي كند نكته مهم كه در شهر مها باد موجود است استعداد بسيارجوانان و هوش سرشار متولدين شهرهاي زواره و مها باد و باد رود مي باشد كه درصد زيادي از تحصيل كردگان در راس امورات دولتي قرار گرفته و هدايت اين استعداد ها مي تواند برگ برنده اي در سطح ملي براي كشور عزيزمان ايران باشد.

شهر شاپورآباد درشهرستان برخوار استان اصفهان ایران قرار دارد.

این شهر در 18 کیلومتری شهر اصفهان و در مرز کویر واقع است و آب و هوای گرم و خشک دارد و جمعیت این شهر در حدود 5478 نفر است. شغل بیشتر مردم شاپورآباد، کارگری و کشاورزی می‌باشد. منبع آب کشاورزی این شهر آب زیرزمینی است که به علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی اکثر چاه‌های آن کم آب شده و سطح آب زیرزمینی افت شدیدی داشته‌است و به تبع آن کشاورزی از رونق افتاده و اکثر مردم از کشاورزی به کارگری تغییر شغل داده‌اند. از لحاظ علمي نيز داراي جايگاه ويژه اي در سطح شهرستان برخوار است.دانش آموزان ،طلاب علوم دینی و دانش جويان زيادي در اين شهر مشغول به تحصيل هستند ولي به لحاظ امكانات علمي و آموزشي در سطح نه چندان مطلوبي قرار دارد.

شاپورآباد کشاورزان و قالی‌بافان زیادی در سطح کشور دارد. ورزش فوتبال، کاراته و ورزش باستاني رونق بسیارزیادی دراین شهردارد.

بناهای تاریخی شهر شاپور آباد

1- برج کبوتر شاپور آباد مربوط به دوره قاجار است و درشهرستان برخوار بخش برخوار، شهرشاپورآباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت۱۷۴۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

2-برج دو قلوی شاپورآباد مربوط به دوره قاجار است و درشهرستان برخوار بخش برخوار، شهر شاپور آباد، بلوار امام خمینی، کوچه شهریار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۸۱۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.

3-تكيه تاريخي علي ابن ابي طالب مربوط به اواخردوره ي صفويه،جهت برگزاري مراسم عزاداري و تعذيه خواني بنا شده ودر خيابان بعثت،خيابان بحرالعلوم، كوچه حسينيه قرار دارد.اين اثر درارديبهشت ماه 1386 به ثبت رسيده است .خوشبختانه با پيگيري هاي مستمر شورا اين مكان تاريخي تعمير وتغيير كاربري داده شدودرحال حاضر محل برگزاري ورزش هاي پهلواني است و تبديل به يك مركز فرهنگي ورزشي شده است.

4-اقامتگاه های آل بویه احتمالا مربوط به قبل ازدوره صفویه می باشد وکاربری آن_ چون جاده ای از منطقه شاپورآباد می گذشته_محل استراحت سپاه ویا تیمار کردن حیوانات می بوده. این مکان درابتدای ورودی شهر وجنب ورزشگاه قرار داردومتاسفانه درحال تخریب است.

آش میوه یکی از آش‌های مخصوص مناطق آذربایجان و به ویژه استان اردبیل است. این آش
آش میوه اردبیل یا همان آش مخصوص چهارشنبه سوری است که هرساله در این شب پخت می شود .

به دلیل داشتن انواع و اقسام میوه‌های خشک و برگه‌هایی چون: زردآلو، آلوی خورشی، آلبالو و آلو قیسی، سبک و شستشو دهنده دستگاه گوارش است.

برای پختن آش میوه نیازی به سبزی نیست و ولی در صورت تمایل می‌توان به آن تره، جعفری، گشنیز و برگ چغندر افزود، در غیر این صورت آین آش بدون سبزی تهیه می‌شود.

مواد لازم برای پخت آش میوه

لوبیا قرمز: یک پیمانه

نخود: یک پیمانه

عدس: 2 پیمانه

برنج: نیم پیمانه

گندم پوست کننده: یک پیمانه

رشته آش: ۳۵۰ گرم

گوشت چرخکرده: ۵۰۰ گرم

آلوی خورشی: ۲۰۰ گرم

برگه آلو زرد: ۲۰۰ گرم

قیسی زردآلو: ۲۰۰ گرم

آلبالو خشک ۲۰۰ گرم

گوجه برقالی: ۲۰۰ گرم

نمک، فلفل و ادویه: به مقدار لازم

پیاز متوسط: ۲ عدد

تره، جعفری، گشنیز و برگ چغندر (درصورت تمایل): یک کیلو‌گرم

طرز تهیه

* لوبیا قرمز و نخود را که از شب قبل خیس کرده‌ایم در قابلمه‌ای می‌گذاریم تا بپزد. پس از این که حبوبات نیم‌پز شدند عدس و گندم را به آن اضافه می‌کنیم تا با حبوبات بپزند.

* پیاز خرد شده را در قابلمه‌ای دیگر با روغن تفت می‌دهیم تا طلایی شود، سپس نمک، فلفل، ادویه و رب گوچه را اضافه می‌کنیم و کمی تفت می‌دهیم.

* برنج را به همراه مقداری آب به پیاز داغ اضافه می‌کنیم. گوشت چرخ‌کرده که قبلاً به همراه پیاز و ادویه به صورت کوفته ریزه در آورده‌ایم داخل پیاز داغ و برنج می‌ریزیم بعد سبزی آش را اضافه می‌کنیم.

* حال حبوبات پخته شده را نیز اضافه می‌کنیم و آش را هم می‌زنیم. وقتی مواد آش پخت میوه‌های خشک را به همراه رشته آش اضافه می‌کنیم و منتظر می‌مانیم آش کاملاً جا بیفتد.

* پس از آماده شدن آش میوه می‌توان برای تزیین آن از نعنا داغ، پیاز داغ و میوه‌های خشک استفاده کرد.

نکات مهم

* باید حبوبات را از شب قبل خیس کرد. چون هم باعث پخت سریع آن‌ها می‌شود، هم برای جلوگیری از نفخ شکم موثر است.

* نیم ساعت قبل از افزودن میوه‌های خشک به آش، آن‌ها را در آب سرد بگذارید تا خیس بخورد.

* در طی پخت باید مرتب آش را هم زد تا ته نگیرد.

قیساوا یه نوع خوراک بسیار خوشمزه و مقویه آذریه که معمولا برای صبحانه روزهای سرد سرو میشه و در هرسه استان آذری زبان ایران غذای محلی محسوب میشه. مواد لازم…. خرمای رطب : 250 گرم کره : 50 گرم گردوی خرد شده : نصف پیمانه تخم مرغ : 3 عدد طرز تهیه : هسته خرما رو بگیرید و داخل کره تفتشون بدیدوقتی خرما کاملا نرم و له شد گردو رو بهش اضافه کنید کمی تفت بدید تا گردو ها نرمتر بشن درانتها تخم مرغ ها رو درظرفی ریخته کمی هم بزنید تا ازلختگی دربیان و به خرما اضافه کنید وقتی تخم مرغ پخت غذا رو تا داغه با نون تازه سرو کنید نکته 1: درتمام طول پخت جرارت باید ملائم باشه تا خرما ها نسوزن نکته 2: میتونید ازخرمای شیراز هم استفاده کنید اما دراین صورت دو سه قاشق غذا خوری هم باید آب موقع تفت تو کره اضافه کنید، چون این خرما ها خشک هستند اما نتیجه با رطب خیلی بهتره نکته3: تو بعضی جاها تخم مرغ اضافه نمیکنن و به عنوان خورشت این غذا رو مصرف میکنن. نکته 4:میتونیدکلا گردو و تخم مرغ رو حذف کنید فقط خرما رو توکره تفت داده و میل کنید! البته دیگه قیس آوا نیست

پل تاریخی سامیان در روستای سامیان و در 15 کیلومتری شهرستان اردبیل و جاده اردبیل به مشگین شهر قرار دارد . این پل در مسیر ارتباطی جاده اردبیل به قفقاز بر روی رودخانه قره سو واقع شده است . بر اساس اسناد موجود قدمت تاریخی و ساخت این پل به دوران حکومت صفویان بر می گردد . از نظر معماری پل سامیان پلی شش چشمه و اجرا شده با بدنه آجری پایه طاق سنگی می باشد. دهانه میانی پل ، بزرگتر از دهانه های جانبی می باشد که بصورت متقارن در دو طرف این دهانه قرار گرفته اند. بزرگتر بودن دهانه وسطی باعث زاویه دار بودن دست انداز و عرشه پل شده است. به نظر می رسد که این پل قبلاً دارای هفت چشمه و بصورت متقارن بوده که به مرور زمان یکی از دهانه ها از بین رفته است. در خصوص تاریخچه این پل می توان گفت که این پل یادگار دوره صفویه می باشد که در مسیر ارتباطی شهر اردبیل به مغان و ارمنستان از طریق جاده قدیم مشگین شهر بنا شده است. از نظر فنی و مهندسی ، این پل شامل شش دهانه اجرا شده با سنگ و آجر بصورت قوس های شاخ بزی و موج شکنهای سنگی می باشد. موج شکنهای این پل در دو طرف نما متفاوت است. یک طرف پل به صورت منحنی و طرف دیگر به صورت تیز اجرا شده است. بر روی این پل چهار میل راهنما در منتهی الیه چهارگوشه پل وجود داشته که به مرور زمان از بین رفته اند. پل سامیان با ۵۵ متر درازا؛ ۴ متر پهنا و ۵ متر بلندا بر دو سوی رودخانه قره سو استوار شده است. این پل کهن را پل سرخ سامیان گویند که سرخی آن از سرخی آجرهایش است. پایه های این پل سنگی اند. طرفی از پل که رودرروی قره سو قرار گرفته موج شکنهایی به شکل مثلثی دارد. موج شکنهای طرف دیگر نیم دایره ای است که پشت بندهای منحنی وارش نقش به سزایی در زیبایی آن داشته اند. این پل به شماره ثبتی 884 در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است .

شهر بیله سوار دارای بازارچه مرزی می‌باشد که اجناس خارجی بقیمت مناسب در آن بفروش می‌رسد. اجناسی که بازارچه بیله سوار باآن شهرت یافته‌است، کت و شلوار مردانه ، لباس زنانه ولوازم آرایشی و بهداشتی‌است. شهرستان بیله سوار در بهار طبیعت بسیار زیبایی دارد. دشتهای سرسبز و مراتع زیبا ، بیله سوار را در بهار به بهشتی زمینی تبدیل میکند. دریاچه شورگل در منطقه خروسلو شهرستان بیله سوار ، کوههای خروسلو ، جنگلهای حاشیه رود مرزی بالهارود ، پارک جنگلی تپه نرگس ( که در داخل شهر است و بعنوان یکی از پارکهای مرزی کشور محسوب می شود) ، بعنوان گردشگاههای طبیعی بیله سوار محسوب می شوند.

خانه تاریخی مجلل و باشکوه صادقى در محله اوچدکان اردبیل واقع شده است . ساخت خانه تاریخی به سالهای 1279 تا 1283 هجری قمری برمی گردد . صاحب این خانه تاجر خوشنامی بنام حاج ابراهیم صادقی است .این عمارت در زمینى به مساحت ۱۴۵۰ مترمربع و با زیربنایى در حدود ۱۷۵۰ مترمربع ساخته شده است. پس از گذشتن از در ورودى، وارد دالانى مستطیل شکل با نماى آجرى و سقف چوبى مى‌شویم که گویا در زمان‌هاى قبل سقف این ورودى نیز آجرى ضربى بوده است. نماى عمارت، آجرى با پنجره‌هاى ساده چوبى است که منتهى‌الیه ارتفاع آن در طبقه دوم به صورت کنگره درآمده است. نماى دیوارهاى ضلع جنوبى و غربى حیاط داراى تاق نماهاى آجرى است و قسمت اصلى ساختمان در سه طبقه ساخته شده که مشتمل بر زیرزمین، همکف و طبقه بالا است. ساختمان داراى دو در ورودى است با دو راهروى مجزا و اتاق‌هاى قرینه، که به یکدیگر راه دارند. در این بنا، از اسلوب‌ معمارى بسیار متین استفاده شده و مصالح به کار رفته در آن، با سلیقه و التزامى ویژه انتخاب شده‌اند. پله‌هاى ورودى به طبقه بالاى خانه از چوب گردو است، ‌ درها، ‌ کمدها، اشکاف‌ها و گنجه‌ها نیز با مهارت خاصى ساخته شده‌اند. از این عمارت، در حال حاضر استفاده مسکونى نمى‌شود، ‌ولى بنا از استحکام و سلامت کامل برخوردار است. در ساختمان این عمارت بزرگ، از هنر حاج محمد معمار اردبیلى استفاده شده و ساختن آن چهار سال به درازا انجامیده است.

سنگ‌ نوشته ساسانی در یکی از دره‌ های رودخانه خیاو چای معروف به نوروز یاماجی در حدود ۱۵۰ متری ضلع شمال غربی کهنه قلعه (کهنه قالا) و۱۰۰ مترى شرق میدان اصلى مشگین‌ شهر و در درون باغ نوروز قرار دارد. این سنگ‌ نبشته به شماره 619 به ثبت آثار ملی رسیده‌ است. این کتیبه در محل به «سوروشکن داشی» معروف است.سنگ نوشته ساسانی مشگین شهر به ابعاد 10/1 سانتی متر و 30/2 سانتی متر به خط پهلوی ساسانی است که در ماه ۷ سال ۲۷ سلطنت شاپور دوم ساسانی یعنی به سال ۳۳۷ میلادی به امر نرس هرمزد نام شهردار یا والی این نواحی نوشته شده‌است. به طور کلی متن کتیبه حاکی از تاریخ بنای قلعه و نام بانی آن و شامل اندرزی است بر بزرگان و فرمانروایان. کتیبه ساسانی دارای دو ستون و مشتمل بر ۱۵ سطر در سمت چپ و ۶ سطر در سمت راست است که در قسمت بالا علائمی به صورت دو زاویه حاد که هر ضلع آن عمود بر راس خود دارد، دیده می‌شود. این کتیبه به زمان سلطنت شاپور دوم ساسانى مربوط مى‌شود و از سه بخش تشکیل شده است : سطر اول تا سطر سوم، تاریخ آن است. از سطر سوم تا نهم کتیبه، از شخصى به نام نارسه هرمزد یاد شده است که شش سال براى ساختن قلعه کار کرد؛ شاید این شخص مسئول قلعه بود. اسم قلعه در این سنگ نوشته شده ولى خوانا نیست.از سطر نهم تا بیست و یکم، اندرزى از نارسه هرمزد آمده که در آن از شهریاران و بزرگان خواسته شده است اگر قلعه مورد پسندشان قرار گرفت به آن آفرین بگویند و در غیر این صورت قلعه بهترى بسازند.این سنگ نوشته در تابستان 1345 شمسی توسط آقای کامبخش فرد، باستان شناس ایرانی در خیاو کشف گردید سیاهه و دست نویس و عکس از این کتیبه برای خواندن مطالبش در اختیار چند نفر از متخصصین خط شناس در دانشگاه تهران و خارج از کشور در سال 1346 شمسی قرار داده شد و در ببن آنها آقای دکتر گیرد گروپ آلمانی باستان شناس معروف موفق به ترجمه متن حک شده بر روی این سنگ شد و شخصا به منظور کسب اطلاعات بیشتر از صحت متن کتیبه در تابستان 1346 به مشکین شهر آمده و از نزدیک مطالعاتی انجام داده است.مضمون این نوشته در مورد فرمان و تاریخ ساخت قلعه است که به نرسه هرمزد نوشته شده است. این سنگ نبشته به مرور زمان در نتیجه فرسایش طبیعی و غیر طبیعی از جمله روشن کردن آتش در زیر آن و کندن زیر آن توسط حفاران غیر مجاز به اعتقاد واهی و خرافی عده ای مبنی بر وجود گنجینه در زیر این سنگ، سبب شده هم اکنون لایه های سطحی این سنگ و نوشته های روی آن تقریبا از بین برود .سنگ نوشته ی پهلوی شاپور دوم ساسانی لفظ به لفظ به خط فارسی و لاتین برگردانده شده و هزوارش های آن مشخص و با نهادن پازند آنها در میان دو پرانتز برای مطابقت با متن پهلوی تحت الفظی ترجمه شده است .

کوهستان سفید کوه در کوه های گیلان در جنوب شرقی خلخال، جنوب غربی رضوان شهر و شمال شرقی هشجین قرار دارد.

بررسی توپوگرافی قله : خط الرأس سفید کوه بر روی کمانی قوسی شکل قرار دارد که از سمت شرق به غرب کشیده شده است و در ادامه شرقی خود به قلل شاه معلم و رشته پشته کوه متصل می باشد. دشت های پهناوری دو سوی جناح های شمالی و جنوبی این کوهستان را فرا گرفته اند.

مسیر صعود به قله : از طریق مسیر بسیار زیبا و دل انگیز رشت به رضوان شهرپس از عبور از گردنه اسالم و پس از پاسگاه راهنمایی تالش و خلخال در یک سه راهی به طرف چپ وارد منطقه ای موسوم به طولاش یا تولش می شویم. در ادامه این مسیر خاکی پس از یک چهار راه که آن را نیز به صورت مستقیم ادامه می دهیم، به سمت راست تغییر جهت داده از پل کوچکی عبور می کنیم و به ییلاق مصفای گزلبولاغ در جناح غربی قله می رسیم. با گذشتن از کنار چادرهای عشایر این منطقه و برداشتن آب از چشم گوارای آن از روی یال ملایمی به تدریج ارتفاع می گیریم و گام بر روی خط الرأس آن می گذاریم. پس از مدتی به محلی تخت به نام اشک میدانه با چمنزاری وسیع و چند چادر عشایری می رسیم. یک شب به یادماندنی را در این نقطه ییلاقی می گذارنیم. صبح زود از طرق راه مالرو مشخصی در ضلع جنوب شرقی از روی یک تکه برفی عبور کرده و از طریق خط الرأس گام بر قله سفید کوه بزرگ می نهیم. مناظر رشته کوه های اطراف و کوه های گیلان رویایی و بی نظیر به نظر می رسند. دره ها و کوه های کم ارتفاع، قله را احاطه کرده اند. استراحت کوتاهی کرده، از مسیر صعود به دشت اشک میدانه باز می گردیم. بهترین فصل برای صعود به قله خرداد ماه می باشد.

وضعیت قله در زمستان : صعود زمستان از طریق خط الرأس غربی مشکل چندانی در بر ندارد. لیکن با ریزش حجم سنگین برف در جاده منتهی به گزل بولاغ مشکل تردد و طوفان بر روی خط الرأس وجود دارد.