(: اطلاعات عمومی :)

پیدایش بابل

در مقایسه با شهرهای دیگر در ناحیه میان‌رودان، پیدایش بابل به عنوان یک شهر عمده با تاخیر صورت پذیرفت. نامی از این شهر در هیچ کدام از مدارک تاریخی که از پیش از قرن ۲۳ پ. م. به دست ما رسیده یافت نمی‌شود. البته شواهدی دال بر اینکه ساکنانی در آن محل در مقیاس کوچک در دوران ماقبل تاریخ حضور داشته اند موجود است. ^[۱]

پیدایش تمدن بابل

پیدایش تمدن بابل در مقایسه با پیدایش تمدن در ناحیه میان‌رودان با تأخیر صورت پذیرفت. سومر اولین و قویترین دولت شهر میان‌رودان بود. پیدایش تمدنهای سومری و عیلام در خاک میان‌رودان و خوزستان، توجه سامیان ساکن صحراهای سوریه آشور را به خود جلب نمود و بتدریج به منطقه میان‌رودان کشاند.

ورود اقوام سامی

افزایش تدریجی جمعیت اقوام سامی در ناحیه میان‌رودان و افزایش تدریجی نفوذ سیاسی آنها در ناحیه میان‌رودان به گونه‌ای بود که ۲۸۰۰ سال پ.م. سامیان اکثریت ساکنان بسیاری از شهرهای سومری را تشکیل داده و در مواردی حاکمیت این شهرها را در اختیار گرفتند.

یکی از این اقوام اکدی‌ها بودند. اکد قومی سامی‌نژاد بود که در شمال خاک میان‌رودان و در حوالی بغداد کنونی، می‌زیست. این قوم در نزاع با سومریان پیروز شدند. ۲۵۰۰ پ.م. سلسله سومریان باستان از هم پاشید و اکدیان ۳۰۰ سال در قدرت باقی ماندند.

یکی دیگر از این اقوام اموری‌ها بودند. اموری‌ها قبایل بسیار بدوی سامی‌نژاد بودند که غرب فرات را از نیمه دوم هزاره سوم پ.م. اشغال کردند. آنها بابل را دو مرتبه (در انتهای هزاره‌های سوم (۲۱۲۲)پ.م. و آغاز هزاره‌های اول) پ.م. فتح کردند. حمورابی بعدها از میان همین قوم برخاست.

آشوری‌ها نیز قومی سامی‌نژاد بودند و زبان آنان با سایر زبان‌های سامی، مانندِ عربی و عبری هم‌ریشه است‌. آشور نام سرزمینی است که در بخش میانی رود دجله قرار داشته‌است. دولت آشور در آغاز تابع بابل بود و یکی از استان‌های کشور بابل بود. آشوری‌ها وقتی که متحد گردیدند از بابل جدا شدند. در سال ۱۸۰۰ پ.م. فرمانروایان اولیه آشوری شهرهای آشور، نینوا و اربیل را متحد کردند. تاریخ از سلسله‌های پادشاهی آشور بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می‌کند.

جانشین سومریان پادشاهی بابل و جانشین اکد امپراتوری آشور بود. نخستین سلسله پادشاهان بابل که از سال ۱۸۹۴ پیش از میلاد سر کار آمدند جانشین سومر شدند. کشور آشور که در میان سالهای ۱۸۰۰ و ۱۵۰۰ پیش از میلاد در شمال به قدرت رسید، جانشین اکد شد.

تاریخ بابل به چند دوره بخش می‌شود:

بابل کهن (اموری ها)

 

در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد عیلام میانرودان را به تصرف خود درآورد. موقعیت بابل کهن ۱۸۹۴ پ. م. توسط اموری‌ها تقویت شد. با درگیری طولانی سومری‌ها در جنوب و بابلی‌ها در شمال میانرودان، سرانجام اقتدار بابلی‌ها تحت سلطه حمورابی ۱۷۹۲-۱۷۵۰ پ.م. تثبیت شد.

شهر بابل در سلسله سوم اور مرکزی ایالتی بود. تقویت موقعیت این شهر البته پس از سقوط این سلسله و با روی کار آمدن سلسله اموری در سال ۱۸۹۴ پ.م. صورت پذیرفت. سمو آبوم یکی از پادشاهان اموریان بابل را مرکز سلطنتش (که در آن زمان از نظر جغرافیایی کوچک بود) قرار داد. با فتوحاتی که حمورابی، ششمین پادشاه سلسله اموری، انجام داد این شهر مبدل به مرکز حکومتی شد که بر تمامی میان‌رودان جنوبی و بخش هایی از آشور (شمال عراق امروزی) سلطه داشت. جدا از اهمیت سیاسی این شهر به عنوان مرکز حکومت اموریان، موقعیت جغرافیایی این شهر نیز برای تجارت و کارهای حکومتی مناسب بود. از طرف دیگر ثروت و قدر و منزلتی که این شهر کسب کرده بود آن را به هدف مناسبی برای حمله خارجی‌ها مبدل کرده بود.^[۱]

 

در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت که تمرکز قدرت در مرکز و دربار بود به کار گرفته شد و قدرتی که در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد و حکومت پادشاهی مدعی داشتن سرمنشاء الهی شد. اقتدار بابل در دنیای قدیم آنچنان بود که در دولت‌های بعدی دنیای قدیم اثرگذار شد. به ویژه قوانین حمورابی که لوح‌نوشته‌ٔ آن در شوش یافته شده. حمورابی را واضع اولین قانون نوشته می‌دانند. این مجموعه قوانین نوشته بر تخته سنگی یافت شده‌است که اصل آن در لوور است و رونوشت‌هایی از آن به موزه‌های ایران و عراق داده شده‌است. قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده و مجازات‌ها، ارث و ازدواج است.

بابل کهن توسط هیتی‌ها در سال ۱۵۹۵/۱۵۳۱ تسخیر شد و پایان یافت. سپس حکومت سلسله کاسی‌ها بنیان نهاده شد.

بابل میانه (۱۵۳۰ - ۶۲۶ پ. م.)

 

حکومت کاسی‌ها

سرانجام سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح بابل حمله کرد و بابل فتح شد. در سال ۱۵۳۰ ق.م. سلسله کاسی‌ها به سلطنت سلسله حمورابی پایان دادند. حکومت کاسی‌ها بر بابل بیش از ۴۰۰ سال ادامه یافت. کاسیان موفق شدند بر عیلام نیز مسلط شوند و شوش را مدت‌ها اداره نمودند.[۱]

شوتروک ناخونته اول، پادشاه عیلامیان، در سال ۱۲۳۴ پ.م. کاسی‌ها را تحت سلطه خود درآورد.^[۱] شوتروک ناخونته فرمان به غارت بابل داد و تمام گنجینه‌های آن شهر را به شوش منتقل کرد.^{[نیازمند منبع]} البته کاسی‌ها موفق شدند بعدها مجدداً قدرت خود را باز یابند و تا سال سال ۱۱۵۸ پ.م. بر این منطقه حاکم باشند.^[۱]

حکومت عیلامی ها

در سال ۱۱۵۸ پ.م. سپاه عیلام بابل را فتح کرد. هر چند حکومت عیلامی‌ها در خارج از بابل تشکیل شده بود، ولی پس از فتح بابل مرکز حکومت شان را به این شهر منتقل کردند.^[۱]

حکومت آشوری‌ها از قرن ۷ - ۹ پ.م.

آشور در آغاز یکی از استان‌های کشور بابل بود. آشوری‌ها پس از اتحاد از بابل جدا شدند.^[۱] تاریخ از سلسله‌های پادشاهی آشور (در آشور) بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد می‌کند. تیگلت‌پیلسر سوم (از ۷۴۵-۷۲۷ پ. م.) به پادشاهی آشور و بابل رسید. آشور حدود 800 سال دوام کرد و سرانجام مغلوب دولت ماد شد.

بابل نو (کلدانی) (۶۲۶ - ۵۳۸ پ. م.)

 

ژنرال نبوپولاصر در سال ۶۲۶ پ. م. در بابل به قدرت رسید و این آغاز دوران بابل نو است. امپراتوری جدید بابل کلدانی می‌باشد. نبوپولاصر از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد، و دوباره شهر بابل به عنوان پایتخت امپراتوری بابل برگزیده شد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان مجدداٌ عظمت خود را باز یافت. امپراتوری قدرتمند آشور در ۶۱۲ پ‌.م با هجوم متحد ماد و بابل سقوط کرد و قدرت از نینوا به بابل منتقل شد.

در سال ۵۹۷ پ.م. که بخت‌النصر به اکدی نِبُوخَذنِصَّر امپراتور بابل سرزمین یهودیه را به تصرف درآورد، بسیاری از مردمان آن را که توان کاری داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانی محسوب می‌شد. سرزمین یهودیه به صورت یکی از ایالات دور افتاده امپراتوری بابل درآمد.

سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش کبیر در سال ۵۳۸ ق.م. فتح شد. ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید. کورش کبیر به یهودیان امکان داد به سرزمین خویش باز گردند، شماری از آنان به سرزمین ایران کوچ کردند.

گاهشمار تمدن بابل

• در حدود ۱۸۹۶ پیش از میلاد حمله نافرجام کاسی‌ها به بابل روی می‌دهد. همچنین در حدود ۱۷۴۹ پیش از میلاد بابل توسط کاسی‌ها سقوط می‌کند.^[۲]
• در حدود ۱٬۵۹۵پیش از میلاد هیتی‌ها بابل را اشغال و غارت می‌کنند.^[۳]
• در حدود ۱٬۲۴۴ تا ۱٬۲۰۸ پیش ازمیلاد و در زمان پادشاهی کیدین خوران (Kidin-Ḵutran) ایلام به بابل حمله می‌کند.^[۴]
• در حدود ۱٬۱۰۰ تا ۷۷۰ پیش از میلاد، اتحاد ایلام و بابل علیه آشور صورت می‌پذیرد.^[۵]
• در حدود ۱۱۷۱ پیش از میلاد، کویترناحونته شاه ایلام به بابل حمله کرده و آن سرزمین را فتح می‌کند.^[۶]
• در سال ۶۱۲ پیش از میلاد ماد و بابل متحد شدند و هووخشتره به نینوا مرکز آشور حمله کرد و پادشاهی آشور را برانداخت.^[۷]
• در سال ۵۳۹ پیش از میلاد بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط کوروش فتح می‌گردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست.^[۸]
• در سال ۴۸۴ پیش از میلاد خشایارشا ضمن سرکوب شورش بابل، استحکامات دفاعی آنجا را نابود کرده و مجسمه خدای مردوخ را تخریب کرد.^[۹]

◘ مواد لازم:

• عدس: دو لیوان

• سیب زمینی —————————– دوعدد

• رب گوجه فرنگی ———————– دو قاشق غذاخوری

• آلوچه خشک و ترش ——————— یک لیوان

• ادویه کاری، نمک، فلفل —————— به میزان لازم

• پیاز ———————————— دو عدد

• جعفری ساطوری شده ——————– دو قاشق غذاخوری

◘ طرز تهیه:

◙ عدس را همراه با پیاز خرد شده خام و کمی آب روی حرارت قرار می دهیم تا بپزد.

◙ سیب زمینی ها را پوست گرفته و خلالی خرد می کنیم و کمی تفت می دهیم تا طلایی رنگ شود.

◙ رب را به سیب زمینی اضافه کرده و کمی تفت می دهیم تا خامی رب گرفته شود.

◙ سپس نمک، فلفل و ادیوه را نیز به رب و سیب زمینی اضافه می کنیم. ( این غذا بنا بر ذائقه شما باید کمی تند مزه باشد)

◙ وقتی عدس و پیاز پخته شدند رب و سیب زمینی را نیز به آن اضافه می کنیم و کمی صبر می کنیم تا خورش جا بیافتد، سپس آن را در ظرفی که می خواهید سرو کنید ریخته و روی آن را جعفری ساطوری شده بریزید.

◙ این غذا را می توانید هم با نان و هم با برنج سرو کنید.

بنای امامزاده سلیمان در 6 کیلومتری شرق اشتهارد متعلق به دوره صفویه در کنار جاده کرج- اشتهارد قرار دارد. امامزاده سلیمان یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) و از زیارتگاههای مشهور منطقه محسوب می‌شود.

بنای امامزاده متشکل از یک طاق نمای ورودی و رواقها و گنبدخانه است. فضای چهارگوش داخل گنبدخانه با طاق نماهایی به شکل هشت ضلعی و سپس توسط طاق بندهای متناسبی به 16 ضلعی تبدیل شده است.

امامزاده هارون روستای جوستان طالقان

نوع اثر: امامزاده

موقعیت جغرافیایی: در انتهای ضلع جنوب شرق روستای جوستان در شمال رودخانه شاهرود

قدمت: قرون 5 و 6 هجری قمری

در نزدیک و شرق ده جوستان طالقان در محلی بنام تکیه امام زاده ایست بنام امام زاده هارون آن محل هم بخاطر وجود همین امامزاده تکیه نام گرفته است امامزاده هارون امامزاده ایست صحیح النسب و جلیل القدر بطوریکه در کتاب های انساب نام ایشان و محل دفن ایشان در طالقان نوشته شده است که آن بزرگوار بلاواسطه فرزند حضرت امام همام موسی الکاظم علیه السلام می باشد. ایشان برادر حضرت ثامن الائمه علی ابن موسی الرضا علیه السلام و احمدبن موسی شاه چراغ در شیراز و علاالدین حسین بن موسی در شیراز و حمزه بن موسی در ری و خواهر ایشان حضرت فاطمه معصومه علیها سلام است که در شهر مقدس قم مدفون است.
امام زاده هارون با این جلالت خود و عظمت شان که پسر و برادر و عموی امام است گنبد و بارگاه محقری دارد که در خور شان و مقام آن بزرگوار نیست در صورتیکه باید چون برادران و خواهر خود گنبد و بارگاه با عظمت و با شکوهی داشته باشد مردم این امامزاده را بخوبی نشناخته اند لذا به او توجهی شایسته نشده فقط در زمان سلاطین صفویه با آگاهی به اینکه آنجناب عموی آنهایعنی برادر جد ایشان حضرت حمزه که در ری و در کنار حضرت عبدالعظیم مدفون است می باشد شاه طهماسب اول و شاه عباس اول بقیعه این امامزاده را تعمیر کردند سنگ مرمر سفیدی که اینک روی دیوار راهرو درب ورودی به این امامزاده نصب است از زمان صفویه می باشد که با خط زیبا حک شده گواه این مدعیست که صورت وقفیات و تاریخ تعمیر این بقیعه متبرکه را بیان میدارد اخیرا عده ای از مردم خیر دست به مرمت ا«ی امامزاده زدند ولی اصولا آن بنا در خور شان آن امامزاده واجب التعظیم نیست و باید گنبد و بارگاه شکوهمندی برای او بنا میشد بعقیده بنده در باره دو شخصیت در طالقان خیلی کوتاهی و کم لطفی و بی توجهی شده است.یکی همین امامزاده بزرگوار و دیگری جناب شعیب ابن صالح طالقانی در فربه اوانک طالقان که مشهور است ایشان جلودار و جزویاران حضرت قائم آل محمد علیه السلام است و مرحوم مجلسی در جلد سیزدهم کتاب گرانقدر بحارالانوار آنرا بیان داشته که دارای کم مقامی نیست گو اینکه باید همه اماکن متبرکه مورد توجه قرار گیرند ولی جا داشت مزار مبارک این دو شخصیت بزرگوار برای ترویج مذهب حقه شیعه خیلی مجلل تر بنا میشد و در باره آنها تبلیغات بیشتر میگردید در گذشته مقبره امامزاده هارون دو لنگه درب ورود به صحن خاتم کاری شده ذیقیمت داشت که گویا در زمان قاجاریه ساخته و نصب شده بود که اخیرا آنها را کنده و برده اند اینک بجای آن درب چوبی ساده ای گذاشته اند امید که آیندگان در بنای آبرومند این امامزاده اقدام کنند خلاصه اینکه مردم از دور و نزدیک به زیارت این امامزاده بزگوار می آیند و نسبت به او و اجداد طاهرینش عرض ادب میکنند و حاجت می طلبند نگارنده در گذشته خود در کتابی دیده بودم که نوشته بود حضرت هارون ابن موسی بن جعفر علیه السلام در طالقان مدفون است و به آنیقین دارم ولی متاسفانه حالیه هرچه فکر میکنم نمیدانم در کجا و در چه کتابی آنرا خوانده بودم که ذکر سند کنم اما از آن رو است که به حرمت ایشان تاکید دارم..

در روستای رحمانیه امامزادگان زید و رحمان یا سه گنبدان از نوادگان امام جعفر صادق (ع) در کنار راه اصلی کرج به اشتهارد قرار دارند.

بنای امامزاده متعلق به قرون 7 و 8 هجری است که از نظر معماری دارای وی‍ژگی خاصی بوده، و یکی از بناهای شاخص مذهبی در منطقه محسوب می‌شود.

این بنا دارای سه گنبدخانه و متعلق به سه دوره تاریخی است، بطوریکه گنبد شرقی متعلق به دوره ایلخانی، گنبد غربی متعلق به دوره تیموری و گنبد شمالی در زمان صفویه به بنا الحاق شده است.

در ضلع شمالی میدان امام خمینی اشتهارد بنای بارگاهی محکم و مجلل قراردارد که به امامزاده ام کبری و ام صغری معروف است. مردم محلی و مسئولین اداره اوقاف آنها را دو بانوی بزرگوار از منسوبین امام موسی کاظم (ع) می دانند. بنای امامزاده تشکیل شده است از یک ایوان ورودی رو به شمال، یک تالار مستطیل شکل به عنوان نمازخانه و محل دعـا و اطاقی مربع شکل که ضـریح امامزادگان در آن قـرار دارد.

ساختمـان بنا با آجـر و کاشی تزئین شده و گنبد مدور آن کامـلاً کاشیکاری است. در خصوص زمان اولیه ساخت بارگاه تاریخ دقیقی در دست نیست ولی سنگ نوشته موجود حکایت از آن دارد که در سال 1089 هجری قمری شخصی به نام مرحوم «میرزا حسابی» بانی تعمیرات اساسی ساختمان بوده است. بر دیوار جنوبی تالار سنگ قبری نصب شده که تاریخ چهادهم ذی الحجه 991 را بر خود حـک دارد. وجود این سنگ قبر در دیـوار قدمت بنا را حـداقل تا آن دوره به عقـب می برد.
دکتـر بیات نیز در کتاب ارزشمند خود آن را مربوط به دوره صفوی می داند. بنای امامزادگان با شماره 753 در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. هم اکنون گلزار شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در این مکان شریف قرار دارد که همین امر موجب استقبال بیش از پیش مؤمنین از این بارگاه مقدس گردیده است. در سالهای اخیر توسط اداره اوقاف و سازمان میراث فرهنگی تعمیرات اساسی در ساختمان امامزادگان صورت گرفته است و در زمینه زیبا سازی محوطه آن نیز شهرداری اشتهارد با همکاری بنیاد شهید کرج اقداماتی مناسبی انجام داده است و جناب آقای مهندس ایرج اشتهاردی خیر محترم مقیم اسپانیا بانی ساخت دیوار جنوبی آن به شکل سنتی بودند که چند وقت پیش به اتمام رسید.

اما موضوعی که امروزه دل هر زائر و هرکسی که نگاهی به گنبد آن میندازد را به درد می آورد تخریب قسمت اعظمی از کاشیکاری گنبد آن است. این تخریب در صورتی اتفاق افتاده که گنبد این بارگاه چند سال پیش تعمیر اساسی شد و از نو کاشیکاری شد.
بی توجهی مسئولان اوقاف و دیگر مسئولان به چنین آثار تاریخی و زیارتی که جز آثار ملی ثبت شده است واقعا تعجب آور است. البته تنها این زیارتگاه نیست که مورد بی توجهی قرار گرفته شده است. بنای مخروبه امامزاده ای که به امامزاده رزاق معروف است نیز چندی پیش برای بازسازی بطور کلی تخریب شد اما بعد از آن کار خاصی تا کنون صورت نگرفته است.

امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شده‌است. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

معماری بنا

مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.

در سمت جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن، رواق اصلی مقابل حرم قرار دارد که طول آن 8/50 متر و عرض آن 3/40 متر است. پوشش رواق مزبور در جلو به صورت مسطح و تیرریزی شده و در عقب به کمک قوس های آجری و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامی عرض و نمای ضلع غربی رواق مزبور را در چوبی مشبکی که قسمت بالای آن قوس دار می باشد فرا گرفته است.

قسمت اصلی امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبی رواق مزبور واقع است و به کمک دری که 1/15 متر عرض دارد به هم ارتباط دارند. طرح حرم در داخل عبارت از یک چهار ضلعی کامل است که طول هر یک ازاضلاع آن 4/60 متر و ضخامت دیوارهای آن 1/20 متر می باشد. دیوارهای جانبی حرم فاقد هرگونه تزیین است. در وسط دیوار غربی حرم دو پنجره چوبی مشبک بر روی یکدیگر در قطر دیوار جاسازی شده بوده اند که در حال حاضر یکی به در تبدیل شده است. پوشش نخستین حرم به کمک چهار فیل پوش و سپس کاربندی های روی آن ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهاچوب در ورودی حرم دارای طرح گل و بته های دهان اژدری است ولی دو لنگه در آن فاقد ارزش هنری است.این در حالی است که در گذشته دو لنگه در ورودی آن نیز نظیر چهارچوب کنونی دارای تزیینات زیبایی بوده و به همین دلیل در سال 1342 دزدان آثار تاریخی آنرا همراه با ضریح چوبی می ربایند.

پس ازمدتی ضریح امامزاده و در آن کشف می گردد که در چوبی نفیس هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری می‌شود. ضریح مزبور عبارت ازصندوق مستطیل شکلی است به طول 2/11 و عرض 1/18 متر که دو دیواره طولی آن به وسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه منبت کاری صندوق آن را جزء آثار ارزنده دوره صفویه قرار داده است. کتیبه بسیار زیبای صندوق بر روی دیواره عرضی آن قرار دارد که با خطی خوش کنده کاری شده است. در این کتیبه عنوان شاه طهماسب صفوی که که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است: «ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان»

در مقابل ضلع غربی حرم رواق دیگری قرار دارد که طول آن 4/50 متر و عرض آن سه متر است در ضلع شمالی آن دیواری به قطر 1/40 متر داشته است که در ورودی در آن قرار داشته است. این دیوار در حال حاضر برداشته شده است. ضلع غربی این رواق را نیز سراسر در چوبی مشبکی فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقی غرفه نیز دو پنجره چوبی مربوط به حرم قرار داشته. یکی ازاین پنجره ها در حال حاضر به در تبدیل شده است. به طور کلی باید گفت که قدیمی ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بنای چهارگوشه حرم است و سپس رواق های شمالی و غربی و پیش رواق شمالی به آن آفزوده شده است. در سالهای اخیر تمامی رواق های غربی حرم که کل طول بنا را در بر می گیرد و ازغرب به واسطه پنجره های وسیع و مرتفع چوبی مشبک به صفه مرتبط است، به یکدیگر متصل شده اند و یک رواق طولی با عرض 3 متر را شکل داده اند. هر سه دهانه بازشویی از میان پنجره مشبک به حیاط دارند. همچنین یک در در شمالی ترین قسمت رواق به بیرون ایجاد شده استدر سال های اخیر در قسمت جنوب اتاق حرم، یک اتاق و رواق با همان الگوی معماری به طول ساختمان افزوده شده است.

امامزاده طاهر نام امامزاده‌ای است در نزدیکی شهر کرج که به خاطر گورستان همجوار آن که مدفن بسیاری از هنرمندان و روشنفکران است مشهور است.

این مکان در مسیر اتوبان کرج-قزوین بعد از پل مهرشهر واقع است.در قسمت شرقی شهرك دريا و شمال باغ سيب مهرشهر و در حريم شمالی راه‌آهن كرج – قزوين واقع شده و راه دسترسی به آن از حريم راه‌ فرعی آزادراه می‌باشد . بخشی از بنای فوق متعلق به دوره صفويه و بخش ديگر آن مربوط به دوره معاصر است .

مساحت اراضی آن آستان بالغ بر شش هکتار است که در آن ساختمان حرم، صحن مطهر، پارک و فضای سبز، پارک کودک، پارکینگ خودرو، قبرستان و وضوخانه و بلوار شمالی با آبنمایی زیبا احداث شده است . ساختمان قدیم بقعه به علت فرسودگی بنا و انفکاک دیوارها در سال ۷۴ تخریب و ساختمان جدید با طرحی زیبا و درمساحت ۱۴۰۰ مترمربع بنا گردیده که دارای یک گنبد خانه، دوشبستان زنانه و مردانه، دو رواق شمالی و جنوبی، دو گلدسته و یک ایوان الحاقی زیبا است . ضریح مطهر در سال ۷۹ که به شکل سنتی ساخته شده نصب گردید . پارک و فضای بازی کودکان به مساحت شش هزار متر مربع در ضلع جنوبی حرم نمایی زیبا به آن بقعه بخشیده است .

گنبد بلند و نوساز و زیبایی دارد که مربوط به صحن و سرای امامزاده طاهر است. تاسیسات و بناهای قبلی امامزاده که کاملا تخریب شده بود توسط اداره اوقاف نوسازی شده است. مسئول امامزاده طاهر به نقل از اسناد و مدارک، نسبت امامزاده طاهر را به امام زین العابدین می‌داند ولی از سال دفن وی اظهار بی اطلاعی می‌کند.

امامزاده طاهر در محوطه بسیار وسیعی واقع شده و حیاط آن یکی از گورستان‌های پرجنب و جوش شهرستان کرج است که آوازه آن به واسطه شخصیت هایی است که در آن به خاک سپرده شده اند.

برج مقبره کردان در فاصله 800 متری روستای کردان و در شمال غربی شهرستان ساوجبلاغ استان البرز قرار دارد.

این برج با نمایی آجری و پلانی خورشیدی شکل و مدور، بر روی سکویی دایره مانند به قطر 8 متر بنا شده و دارای 34 کنگره به ارتفاع 6 متر می‌باشد. ابعاد هر یک از پره‌های برج 50×40 سانتی‌متر و نوک پره‌ها مماس بر محیط دایره‌ای و دندانه‌ها تا پایه گنبد تداوم یافته است. گنبد این برج دوپوش و از نوع عرقچین می‌باشد.

بر اساس شواهد و اسناد کشف شده، این بنا از آثار دوره سلجوقیان است و گفته می‌شود مقبره امامزاده حسین(ع)؛ از نوادگان امام سجاد(ع) است و در تمام روزهای سال مورد زیارت دوستداران اهل بیت قرار می‌گیرد.

درختان کهنسال توت و چنار در محوطه امامزاده و جوی‌های کوچک با آب زلال و پاک و جاده زیبای منتهی به امامزاده، از جمله جاذبه‌های طبیعی این اثر تاریخی می‌باشد.

خانه دکتر محمد مصدق با قدمت دوره قاجاریه در استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، روستای احمدآباد قرار دارد.

این خانه در جنوب روستای احمدآباد در داخل زمینی که در اصل ملک مادری دکتر مصدق بود، درون حصاری چینه‌ای که با کاه‌گل روکش شده بود ساخته شد.

خانه دکتر مصدق دارای یک درب اصلی در شمال و یک درب فرعی کوچک در غرب است. درب اصلی شامل 2 لنگه درب فلزی بزرگ می‌شود.

این خانه به طور کلی از 2 بخش ساختمان مسکونی و حیاط وسیع که دور تا دور آن را احاطه کرده تشکیل شده است.

خانه دکتر مصدق بنای آجری ساده‌ای است با پلان مستطیل شکل در 2 طبقه. بام آن نیز به صورت شیروانی فلزی است که چند دودکش آجری در میان آن قرار دارد.

در طبقه اول این خانه 4 اتاق و 5 قسمت دیگر شامل ایوان، فضای تقسیم کننده، سرویس بهداشتی، کفش کن، و انبار وجود دارد.

به طور کلی وضعیت ظاهری خانه دکتر مصدق یادآور یم کوشک ساده دوران قاجار است. مشخصه‌هایی چون مصالح آجری، تزئینات محدود و مختصر، ایوان‌ها و ستون‌های چهارگوش، اتاق‌های ساده، درها و پنجره‌های چوبی و بام شیروانی دلیلی بر این ادعا هستند. در یکی از اتاق‌های این خانه خودرو وزارتی دکتر محمد مصدق نگهداری می‌شده است.

دکتر مصدق در دوره ششم مجلس شورای ملی به مجلس راه یافت و پس از پایان این دوره به علت دخالت دولت در انتخابات مجلس، از سیاست کناره گرفت و در این خانه سکنی گزید.

وی وصیت کرده بود او را پس از مرگ کنار شهدای ۳۰ تیر در ابن بابویه دفن کنند، ولی با مخالفت محمد رضا پهلوی رو به رو شد و وی را در سال 1345 در یکی از اتاق‌های همین خانه به خاک سپردند.

در ضلع شرقی این خانه بعدها ساختمانی جدید ساخته شد و به عنوان «موزه و کتابخانه دکتر محمد مصدق» مورد استفاده قرار گرفت.

خانه دکتر مصدق در سال 1379 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2943 در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسید.